Korte geschiedenis Stichting SBI (1961-2015)

1971-2011

Ontleend aan: Monique Hurkmans en Martin Donker (red.), Vijftig jaar verbinding; de geschiedenis in artikelen, highlights en foto’s (SBI/VOETSPOOR 2011)

In 1961 begint de Vereniging J.R. Slotemaker de Bruïne als zelfstandige scholings- en vormingsafdeling van de christelijke vakcentrale CNV.[1] Tien jaar later verandert de naam in SBI en de vereniging in een stichting. In het bestuur, dat q.q. wordt voorgezeten door de CNV-voorzitter, zitten voortaan ook vertegenwoordigers van NCW (christelijke werkgevers), NCBTB (christelijke boeren en tuinders) en NCOV (christelijke middenstand), als zusterorganisaties uit de christelijk-sociale beweging. De jaarlijkse Conventsconferentie van de christelijke sociale partners vindt plaats op het landgoed Zonheuvel, dat in 1974 wordt aangekocht, inclusief het Maarten Maartenshuis.[2] Het werkterrein verbreedt zich met trainingen voor ondernemingsraden, die in de jaren zeventig steeds meer bevoegdheden krijgen.

In 1991 vindt op landgoed Zonheuvel het grote Christelijk-Sociaal Congres plaats. Vanaf 2000 vindt er jaarlijks een congres van de Stichting CSC plaats, waarvoor SBI als vanzelfsprekend gastheer wordt. De algemeen directeur van SBI wordt tevens q.q. bestuurslid van deze stichting .

Eind jaren tachtig brokkelt met de groei van de consultancy het marktaandeel van SBI af. De subsidiëring van vormingswerk stopt. Professionalisering en schaalvergroting is een must. Na 1987 worden onder leiding van algemeen directeur Bert Vroon in diverse provincies maar ook in België en Polen bedrijven en vastgoed aangekocht, zoals de Stichting Dienstverlening Medezeggenschap (SDM) (1995) en de Adviesgroep Koers (1997).

In 2000 wordt Lizzy Doorewaard algemeen directeur. Diverse locaties worden weer verkocht. Er vindt een grondige renovatie plaats van het conferentie- en hotelgebouw op het landgoed. De slogan wordt ‘samen werkt’. De markt voor training en advies op het gebied van medezeggenschap en aanverwante thema’s blijft echter onder druk staan en door de kredietcrisis komt SBI vanaf 2008 in de rode cijfers terecht.

2011-2014

In 2011 treedt een interimdirecteur aan na het aftreden van de algemeen directeur. Dit vlak voor de viering van het 50-jarig bestaan van het Slotemaker de Bruïne Instituut resp. het 40-jarig bestaan van de Stichting SBI. Dan volgen bijna vier tumultueuze jaren, waarin het bestaan van het SBI commercieel steeds meer onder druk komt te staan en tegelijk de governance in discussie komt.

De boekjaren 2011 en 2012 eindigen door de teruglopende markt als gevolg van m.n. de kredietcrisis en ondanks de goede inspanningen van de interim-directeur opnieuw in de rode cijfers. In 2013 wordt de wettelijke GBIO-bijdrage afgeschaft, hetgeen de rendementspositie van SBI verder onder druk zet. Zo eindigen ook de boekjaren 2013 en 2014 in de rode cijfers.

Per 1 januari 2013 worden de statuten, na een discussie van ruim een jaar, op basis van een unaniem bestuursbesluit in die zin aangepast, dat:

de Raad van Commissarissen en het bestuur worden geïntegreerd in één bestuur (vermindering bestuurlijke drukte)
het CNV niet langer q.q. een meerderheidspositie in het bestuur heeft, waarbij wel het CNV q.q. de SBI-voorzitter blijft voordragen;
VNO-NCW q.q. het vice-voorzitterschap krijgt;
de christelijk-sociale wortels opnieuw expliciet worden vermeld;

Per 1 augustus 2013 treedt Jaap Jongejan, ex-voorzitter van Industriebond CNV, aan als algemeen directeur.

In het voorjaar van 2014 komt op verzoek van de Stichting FNV Formaat, een zusterorganisatie van SBI Training en Advies, overleg op gang tussen beide over integratie. Dit leidt tot oprichting van de nieuwe werkmaatschappij SBI Formaat B.V., die voor 50% in handen is van de Stichting SBI en voor 50% van de Stichting FNV Formaat.

De SBI-voorzitter kan zich niet verenigen met deze volgens de meerderheid van het SBI-bestuur én de OR van SBI met het oog op de continuïteit van SBI noodzakelijke en wenselijke stap. Het CNV besluit als gevolg daarvan zich terug te trekken uit het SBI.

Het SBI-bestuur besluit vervolgens:

alle statutaire q.q.-posities in het bestuur, ook die van VNO-NCW en LTO NL, te beëindigen
de naam van de stichting te veranderen in SBI, Samenwerking, Bezinning en Inspiratie
aan de nieuwe stichting voldoende gelden ter beschikking te stellen voor behartiging van de missie op het terrein van levensbeschouwelijke zingeving en MVO.

Zo gaat per 1 januari 2015 de nieuwe Stichting SBI van start.

Voorzitters Stichting SBI (1971-2014)

Jaap Lanser (1971-1978)
Harm van der Meulen (1978-1986)
Henk Hofstede (1986-1992)
Anton Westerlaken (1992-1998)
Doekle Terpstra (1998-2005)
Josine Westerbeek-Huitink (2005)
René Paas (2005-2009)
Bert van Boggelen (2009-2010)
Jaap Smit (2010-2013)
Maurice Limmen (januari-augustus 2014)
Pieter de Vente (augustus-december 2014)

Algemeen directeuren Stichting SBI (1971-2014)

Tjeerd Pel (1971-1986)
Bert Vroon (1987-1999)
Reinout Stigter ad interim (1999)
Lizzy Doorewaard (2000-2010)
Nettie Saarloos ad interim (2011-2013)
Jaap Jongejan (2013-heden)

Hoofdlocatie

Landgoed Zonheuvel (1974-heden)

Nevenlocaties tot 2010 (niet-limitatief)

Talma Hoeve, Garderen (1980-1992)
Hotel Woodbrookers, Kortenhemmen (Friesland) (1995-2004)
Hotel Elderschans (Zeeland Studiecentrum), Aardenburg (1996-2002)
Instituut Training & Consulting (ITC), Antwerpen (1998-2001)
SBI Polska, Warschau (Polen) (1996-2009)
Hotel Boschoord, Oisterwijk (1998-2010)

[1] J.R. Slotemaker de Bruïne (1869-1941) was predikant, hoogleraar theologie en als CHU-politicus lid van de Eerste Kamer (1922-1926), Tweede Kamer (1929-1933 en 1939-1941) en minister in diverse kabinetten (1926-1929, 1933-1939).

[2] De algemeen directeur SBI is q.q. lid van de Stichting Maarten Maartens Huis.

Stichting SBI